ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

1. Φορολογία εισοδήματος.  Κάθε ημεδαπό πρόσωπο των παραγράφων 1 και 4 του άρθρου 2 και των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 101 του Ν. 2238/1994 , κοινοπραξία, κοινωνία ή νομική οντότητα που ασκεί δραστηριότητα στην ελληνική επικράτεια και αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος από εμπορική ή βιομηχανική ή βιοτεχνική ή γεωργική επιχείρηση ή από ελευθέριο επάγγελμα ή από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, καθώς και οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρείες, έχει τις υποχρεώσεις του παρόντος νόμου σχετικά με την τήρηση βιβλίων, έκδοση στοιχείων και υποβολή δεδομένων για διασταύρωση.

Περαιτέρω, με την παράγραφο 4 του άρθρου 2 του ΚΦΕ, ορίζεται ότι σε φόρο υπόκεινται επίσης οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες. Δηλαδή, οι αστικές εταιρίες, αναξάρτητα αν έχουν κερδοσκοπικό ή μη χαρακτήρα, αποτελούν υποκείμενα στο φόρο και υπάγονται σε φορολογία για το εισόδημα που αποκτούν.

Όπως έχει διευκρινισθεί από τη διοίκηση, 1090335/1759/Α0012/2.11.2007 για να έχει μια εταιρία τη φορολογική μεταχείριση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δεν αρκεί, όπως είναι ευνόητο, ο χαρακτηρισμός της στο καταστατικό της ως «μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα» αλλά απαιτείται ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας αυτής να προκύπτει τόσο από το κείμενο του καταστατικού (σκοπός και λοιποί όροι του καταστατικού), όσο και από τις πραγματικές συνθήκες λειτουργίας και τις δραστηριότητες που ήδη έχει μέχρι σήμερα προβεί, από τις παρεχόμενες υπηρεσίες, τα πρόσωπα προς τα οποία παρέχονται οι υπηρεσίες, να μη διανέμονται κέρδη στα μέλη της, να μην αμείβονται τα μέλη για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στην εταιρία είτε με εξαρτημένη σχέση είτε με ανεξάρτητη σχέση, καθώς και η καταβολή μισθού ή αμοιβής στα μέλη της για παροχή υπηρεσιών, μπορεί να είναι μια συγκεκριμένη μορφή διανομής κερδών, να ορίζεται σαφώς ότι η περιουσία μετά τη διάλυση δίνεται για κοινωφελείς σκοπούς και δεν περιέρχεται στα μέλη ή σε άλλους τρίτους. Γενικά οι σκοποί που αναφέρονται στο καταστατικό της αστικής εταιρίας (κατά της γνωμοδ. 518/83) να είναι αποκλειστικά κοινωφελείς και να μην υπάρχει παράλληλη εξυπηρέτηση άλλων σκοπών.

Με την εγκύκλιο ΠΟΛ 1031/7-2-2001 , διευκρινίσθηκε ότι ως ακαθάριστο εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις ή ελευθέρια επαγγέλματα των αστικών μη κερδοσκοπικών εταιριών, υποκείμενο σε φόρο θεωρείται μόνο αυτό που προέρχεται από καθαρά εμπορικές δραστηριότητες ή την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος (π.χ. τέλεση δημόσιων θεαμάτων, έκδοση εφημερίδων, προβολή κινηματογραφικών ταινιών, ενοίκια, τόκοι καταθέσεων κτλ.). Αντίθετα οι συνδρομές και εγγραφές των μελών, καθώς και οι χορηγίες ή δωρεές προς αυτές, επειδή αποτελούν εισροές κεφαλαιουχικού χαρακτήρα, δηλαδή στερούνται τα εννοιολογικά γνωρίσματα του εισοδήματος δεν εμπίπτουν στην έννοια των ακαθάριστων εσόδων, για να φορολογηθούν, όπως αναφέρουμε στην παράγραφο 2 του παρόντος. Φυσικά, τα ποσά των χορηγιών που παρέχονται για την τέλεση δραστηριοτήτων που εκτελούνται από τους υπόψη φορείς μειώνουν το κόστος αυτών.  Τέλος, χαρακτηριστικό στοιχείο που διακρίνει τις αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες από τις απλές αστικές είναι η μη διανομή ωφελημάτων (οποιασδήποτε μορφής) στα μέλη τους.

Σχετικά επίσης με την φορολογία εισοδήματος, στην On Line Τράπεζα μπορείτε να δείτε τα εγγρ. 1115919/2261/Α0012/18-1-2008,1049011/839/Α0012/21-5-2008, 1054702/978/Α0012/2-6-2008, αναφορικά με την έννοια των υπαγόμενων σε φορολόγηση «εσόδων».

Από τα πιο πάνω προκύπτει, ότι οι αμοιβές που λαμβάνει η αστική μη κερδοσκοπική εταιρία, που αναφέρεσθε, για μαθήματα χορού,  εφόσον δεν συμπεριλαμβάνονται στις προαναφερόμενες περιπτώσεις που απαλλάσσονται της φορολόγησης, αποτελούν έσοδο φορολογούμενο στο όνομα της υπόψη εταιρίας.  Περαιτέρω, βέβαια, το θέμα του χαρακτηρισμού ως μη κερδοσκοπικής μιας αστικής εταιρίας, σε κάθε περίπτωση, ως θέμα πραγματικό, κρίνεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας ΔΟΥ.

2. Φ.Π.Α. Με τις περιπτώσεις ιβ΄ και ιγ΄  της παρ. 1 του άρθρου 22 του ΦΠΑ, απαλλάσσεται του φόρου η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης γενικά και οι στενά συνδεόμενες με αυτή παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που παρέχονται από δημόσια εκπαιδευτήρια ή από άλλα πρόσωπα αναγνωρισμένα από την, κατά περίπτωση, αρμόδια αρχή, καθώς και η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.

Στην έννοια της εκπαίδευσης, για την εφαρμογή της απαλλαγής περιλαμβάνονται η προσχολική εκπαίδευση, η πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια (πανεπιστημιακή) εκπαίδευση, η ειδική εκπαίδευση, για προβληματικά παιδιά, καθώς και η επαγγελματική εκπαίδευση, επιμόρφωση ή επανακατάρτιση. Αντίθετα, δεν εμπίπτει στην απαλλακτική διάταξη, η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης ερασιτεχνικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα.

Σημειώνεται ότι οι ανωτέρω υπηρεσίες εκπαίδευσης απαλλάσσονται από το φόρο, ανεξάρτητα από το πρόσωπο, που τις παρέχει. Έτσι οι υπηρεσίες αυτές απαλλάσσονται από το φόρο, ανεξάρτητα εάν παρέχονται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου (εταιρίες, ιδρύματα κ.λπ.) και ανεξάρτητα με την ονομασία, με την οποία τα πρόσωπα αυτά φέρονται στις συναλλαγές (σχολή, σχολείο, άσυλο κ.λπ.).

Ως «παράδοση αγαθών» συνδεόμενη στενά με την παρεχόμενη εκπαίδευση, θεωρείται η διανομή (παράδοση) στους εκπαιδευόμενους των σχετικών με την εκπαίδευση βιβλίων, σημειώσεων, εντύπων φακέλων κ.λπ..

Όπως έχει διευκρινισθεί με τις εγκυκλίους 10/87, ΠΟΛ 1282/1992, 1285/98 ΚΑΙ 1165/99, δεν απαλλάσσεται του ΦΠΑ η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης ερασιτεχνικού ή ψυχαγωγικού χαρακτήρα που πραγματοποιούνται από σχολές εκμάθησης οποιουδήποτε είδους χορού, ερασιτεχνικού ή ψυχαγωγικού χαρακτήρα (π.χ. χορού έντεχνου, ντίσκο, τζαζ, ταγκό, κλπ) οι οποίες δεν εποπτεύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού. Η Αστική Κερδοσκοπική ή μη εταιρία για τις υπηρεσίες εκμάθησης χορού που αναφέρονται παραπάνω, εμπίπτει στις διατάξεις περί ΦΠΑ και έχει όλες τις υποχρεώσεις των λοιπών υποκείμενων στο φόρο (υποβολής περιοδικών και εκκαθαριστικών δηλώσεων ΦΠΑ).

Ο φόρος των εισροών που αφορά φορολογητέες δραστηριότητες εκπίπτει, με εξαίρεση το φόρο των εισροών που αναφέρονται στην παράγραφο 4 του άρθρου 30 του Ν 2859/2000. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 31 (επιμερισμός του φόρου των κοινών εισροών prorata) και του άρθρου 33 (διακανονισμός φόρου επενδυτικών αγαθών).

3. Παροχή ασφαλών πληροφοριών (πρόσθετο βιβλίο). Με τις προϊσχύουσες διατάξεις της παρ. 5 περ. β΄ του άρθρου 10 του ΚΒΣ, οι εκμεταλλευτές παιδικών σταθμών, φροντιστηρίων, σχολών, εργαστηρίων ελευθέρων σπουδών, και κάθε επιχείρηση με χαρακτήρα διδακτικής ή επαγγελματικής κατάρτισης (π.χ. σχολή επαγγελματικής κατάρτισης) τηρούσε βιβλίο μαθητών.

Με τις διατάξεις της παρ. 23 του άρθρου 4 του ΚΦΑΣ,   ο εκμεταλλευτής εκπαιδευτηρίου,  θεωρείται  υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών, και όταν παρέχει υπηρεσίες εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης, δηλαδή σχολές, σχολεία, νηπιαγωγεία, εργαστήρια ελευθέρων σπουδών, φροντιστήρια, σχολές χορού, κ.λπ. υποχρεούται σε παροχή ασφαλών πληροφοριών, ανεξάρτητα από την κατηγορία βιβλίων που τηρούνται και την υπαγωγή ή μη των παρεχόμενων υπηρεσιών σε ΦΠΑ. Δεν περιλαμβάνονται στην υποχρέωση αυτή  οι παιδικοί σταθμοί και οι σχολές οδηγών για τη θεωρητική κατάρτιση των εκπαιδευομένων οδηγών (ΠΟΛ 1004/2013).

Επίσης, για τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα (πλην των Αστικών Εταιριών), είχε διευκρινισθεί ότι για να τηρήσουν πρόσθετα βιβλία του άρθρου 10 παρ. 5 του Κ.Β.Σ.  πρέπει να πραγματοποιούν έσοδα από πράξεις παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών που υπάγονται στο Φ.Π.Α. ή (από 1/1/2003) στο φόρο εισοδήματος (άρθρο 2 παρ. 3 Κ.Β.Σ.) και για τα οποία υπάρχει υποχρέωση τήρησης πρόσθετου βιβλίου (π.χ. έσοδα από πάρκινγκ αυτοκινήτων). Έτσι, τα εκπαιδευτήρια μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δεν τηρούν μητρώο μαθητών.  Αντίθετα, οι αστικές εταιρίες κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα έχει κριθεί ότι έχουν όλες τις  υποχρεώσεις που έχουν οι επιτηδευματίες. Η ίδια αντιμετώπιση για τις εταιρίες αυτές τυγχάνει και με τις νέες διατάξεις του ΚΦΑΣ, καθώς με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του ΚΦΑΣ, οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες λογίζονται ως υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών.

4. Έκδοση εισιτηρίων. Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο ΠΟΛ 1031/2001, για τις αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες, ως ακαθάριστο εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις ή ελευθέρια επαγγέλματα, υποκείμενο σε φόρο θεωρείται μόνο αυτό που προέρχεται από καθαρά εμπορικές δραστηριότητες ή την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος (π.χ. τέλεση δημόσιων θεαμάτων, έκδοση εφημερίδων, προβολή κινηματογραφικών ταινιών, ενοίκια, τόκοι καταθέσεων κτλ.).  Τα εισιτήρια που εκδίδονται για τις εκδηλώσεις αυτές, είναι θεωρημένα και τα έσοδα αποτελούν αντικείμενο φορολογίας.